Mediawijsheid

Al enige tijd ben ik bezig met mijn minor. Vandaag was ik mijn blogsite aan het bekijken en kwam ik tot de ontdekking dat ik nog steeds niets heb geblogd over wat nou precies mediawijsheid is.

Iedereen kan een beeld vormen bij het woord media. Bijna iedereen kijkt wel eens televisie, luistert radio of krijgt dagelijks de regionale krant op de deurmat. Maar naast deze (oude) media, is er tegenwoordig volop nieuwe media. Dit brengt mij op Mediawijsheid.

Wat is Mediawijsheid?De definitie van de Raad voor Cultuur in hun advies in 2005 luidde: ‘Mediawijsheid staat voor ‘het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld’.

Wat ik hierboven al aangaf, betekent dit met andere woorden, dat we in staat zijn om oude (tv, radio, krant) en nieuwe media (internet, sms etc.) te gebruiken en dat we een gezondementaliteit ten opzichte van deze media hebben, waarbij we ons bewust zijn van de mogelijkheden en van de context van informatie.

Om dit op de juiste manier toe te kunnen passen, zijn bepaalde vaardigheden nodig rondom de 'nieuwe' media:
1. Informatievaardigheden
2. Mediavaardigheden
3. Veiligheid mediagebruik

Informatievaardigheden kunnen we opdelen in drie subonderdelen: zoekvaardigheden, leesvaardigheden en beoordelingsvaardigheden.

Zoekvaardigheden:
Wanneer je met leerlingen aan de slag gaat romdom informatievaardigheden, moet leerlingen vaardig worden in het gebruik van zoekmachines. Bijvoorbeeld: Google. Google geeft daar in tegen zoveel informatie, dat het voor leerlingen onoverzichtelijk wordt en kunnen ze onvoldoende de relevante informatie op de juiste manier filteren. Als leerlingen hun zoekterm tussen aanhalingstekens zetten, geeft dit al betere resultaten. Naast de grootste zoekmachine, kun je tegenwoordig ook zoekmachines gebruiken die speciaal zijn ontwikkeld voor kinderen. Bijvoorbeeld: www.datbedoelik.nl

Leesvaardigheden:
Tegenwoordig lezen volwassenen de krant online, maar ook kinderen lezen tekst op het internet. Lezen op het internet wordt een hypertext genoemd. Als kinderen een zoekwoord intypen bij een zoekmachine, krijg je door verschillende dik gedrukte koppen en korte tekst eronder al een goed idee en beeld van de inhoud van de website.Door het zoeken op het internet, komt er veel informatie vrij. Het is belangrijk om kinderen te leren dat ze moeten scannen op trefwoorden. Als de leerling daadwerkelijk de juiste informatie heeft gevonden, is het tevens belangrijk dat de leerling vaardig moet zijn in het 'begrijpend' lezen.

Beoordelingsvaardigheden:
Zoeken op het internet geeft zoveel informatie, dat je soms niet weet wat betrouwbaar is. Daarom is het belangrijk dat je in staat bent om informatie te beoordelen. Dit is makkelijker gezegd dat gedaan voor kinderen. Ze kijken meestal niet naar de betrouwbaarheid van informatie. Wanneer zij een verslag of spreekbeurt moeten voorbereiden stellen zij zichzelf niet de vraag of iets bruikbaar is en/of de informatie wel relevant is. Dit brengt mij op nog twee belangrijke vaardigheden romdom het beoordelen van een tekst: inschatten en bruikbaarheid.

Mediavaardigheden. Heb jij zelf wel eens media gemaakt? Heb jij wel eens een optreden van jezelf opgenomen en op YouTube gezet? Dit is een voorbeeld van zelf media maken. Kinderen zijn hier vaak bekend en zeer actief mee. Wat ik me afvraag bij deze vaardigheid, is of de leerkracht de kinderen (bijv. in de bovenbouw) wel zoveel kan leren rondom deze vaardigheid. Bij deze vaardigheid gaat het met name om het vaardig worden in het gebruik van de computer en diverse software om zelf media te maken. Wanneer kinderen, maar ook volwassenen zelf media produceren, leren ze bewust en kritisch naar media te kijken. Daarbij leren ze niet alleen kritisch te kijken, maar kunnen zij ook andere media beoordelen.

Veilig mediagebruik. Deze vaardigheid heeft betrekking op:
- Technische aspecten
- Sociale en ethische aspecten

Technische aspecten:
Bijna iedereen heeft tegenwoordig wel een email account. Via deze account krijg je soms ook ongevraagd een mail, met ongevraagde informatie, waar je eigenlijk niet op zit te wachten. Dit wordt spam genoemd. Soms krijg je een ongevraagde mail binnen en wanneer je deze opent kun je ongemerkt een virus openen. Voordat je het weet, doet je computer vreemd en heb je een virus. Om je computer hier tegen te beschermen kun je een firewall installeren. Als er dan een virus om de hoek komt kijken, krijg je een waarschuwing van je firewall. Door een druk op de knop kun je dit weer verhelpen.

Sociale en ethische aspecten:
Leerkrachten van groep 5, 6, 7 en 8 zullen in de klas vaak de namen van MSN en Hyves voorbij horen komen. Dit zijn chatprogramma's met een anoniem karakter. Naast deze twee grote chatprogramma's zijn er nog vele andere social networks. Door al deze chatprogramma's worden veel kinderen gepest op het internet: digitaal pesten. Is de persoon waarmee je chat wel daadwerkelijk de persoon wie hij/zij zegt te zijn? Tegenwoordig is er veel literatuur geschreven over verslavingen rondom games en het gebruik van internet. Nog steeds wordt hier volop onderzoek naar gedaan.